میراث آریا: اولین انسانهایی که از سرما جهت نگهداری مواد غذایی بهره بردند چینیها بودند و بعد از آن ایرانیها و یونانیها نیز از این روش استفاده کردند. در زمانهای قدیم مواد غذایی را در جاهایی که سرد بودند مانند چال کردن در زمین خنک و یا نگهداری در غارهاو زیر زمینهای خنک" سردخانهها، سردابها و میان یخها ویخچالهای طبیعی نگهداری میکردند. در ایران از جمله روشهای استفاده از سرما میتوان به اشاره کرد که سابقهی آن به دوران هخامنشیان بر میگردد.
از پیشینه تاریخی یخچالهای قدیمی تا پیش از دوره حکومت صفوییان اطلاعات چندانی در دسترس نیست. اگرچه در متون برجای مانده تاریخی که مربوط به پیش از دوره صفوی است که به استفاده از یخ در زندگی روزانه ایرانیان اشارههای زیادی شده، اما چیزی درباره نحوه تولید آن توسط گذشتهگان ثبت نشده است.
شهرستان طارم در شمال استان زنجان واقعشده است. روستای ولیدر دارای بافت روستایی گل و گیاه شبیه ماسوله است که در دامنه کوه قرارگرفته و آب هوای معتدلی نسبت به مرکز شهرستان یعنی آببر دارد. وستای ولیدر یکی از روستاهای شهرستان طارم است و در دهستان چورزق قرار دارد که دارای ۶۹۲ نفر جمعیت دارد. فاصله این روستا تا زنجان از طریق جاده جدیدی که از سد تهم میگذرد و به ۶۰ کیلومتر میرسد این روستا با برخورداری از جاذبههای طبیعی همچون یخچالهای طبیعی، خصوصیات جغرافیایی و طبیعت بکر جزو آثار طبیعی کمنظیر است. در روزگاران قدیم این یخچال توسط مرحوم حاج ابوالفضل حاجیلو بنا شده است. جاده ماشین رو برای این مکان بسیار دیدنی تعبیه شده است که کار را برای بازدیدکنندگان این مکان تاریخی وقدیمی میسر میسازد. شغل اهالی روستا کشاورزی شامل زراعت، علوفه کاری، شبدر و یونجه، محصولات صیفی، سیب زمینی، گندم، جو و باغداری مرکبات و دامداری، خدمات و صنایع دستی و… است.
در روستای ولیدر یخچالهایی به شکل گودالهایی شبیه اتاقک در دامنهی کوهها ایجاد شده است. و تنها ویژگیای که موجب تبدیل شدن آن به یخچال شده است سنگهای سردی است که در آنجا قرار دارد زمانی که سنگها در کف دستت هر شخصی قرار بگیرد تا عمق جان آدمی را خنک میکند. دمای این یخچالهای طبیعی قادر به نگهداری مواد لبنی و میوهها است. روستانشینهای منطقه در فصل بهار و تابستان محصولاتی که از دامها تهیه میشود به این چالههای طبیعی میبرند تا خراب نشود.
مردم مهاجر در ییلاقات و روستاهای منطقه، پنیر محلی خود را در پوستهای گوسفند بنام «دری» - واژه ترکی به معنی پوست - میگنجانند و تحویل این خانواده میدهند تا در یخچالهای طبیعی نگهداری کنند و پس از برگشت از ییلاقات با پرداخت حق زحمت به مصرف زمستانی برسانند. این نعمت طبیعی خداوند در دل کوه، از گذشته، میزبان انواع لبنیات همانند پنیر، ماست، کره ودیگرمحصولات لبنی بوده است و مردم این منطقه نسل به نسل از این چالهها استفاده میکنند. این طبیعی بودن محصول باعث شده تا هرساله مشتریانی از سراسر ایران به این روستا سفر کرده و این پنیر را خریداری کنند
علاوه بر پنیر اونواع میوه و گاهی گوشت حیوانات نیز به صورت قورمه شده داخل «دری» ها تحویل نگهبان یخچال میشود تا در فصل زمستان مورد استفاده قرار گیرد. یخچالهای طبیعی ولیدر با معرفی هر چه بیشتر قابلیت جذب گردشگر دارند. تولید و آمادهسازی فرآوردههای لبنی محلی یا بومی با سابقهای دیرینه در روستای ولیدر یکی از ظرفیتهای معیشتی این روستا است. به دلیل برخورداری از طبیعت بکر، زندگی روستایی، آداب و رسوم و معماری کهن ظرفیت مهمی برای رونق صنعت گردشگری استان هستند.
با توجه به اینکه امروزه این منطقهی فرهنگی و تمدنی جاذبههای طبیعی و گردشگری بکر و زیبایی را به گردشگران عرضه میکند و دارای شهرت جهانی نیز است و مامنی آرام و شگفتانگیز را به آنان هدیه میدهد، اما در میان بسیاری از افراد همچنان ناشناخته باقی مانده است.
انتهای پیام/
نظر شما